پاسخ:
حجت الاسلام و المسلمین جاودان فرمودند: سلام علیکم و رحمة الله،سجده در این گونه موارد به معنای خضوع و نهایت تواضع و تسلیم است بنابراین معنای آیه شریفه این است همه فرشتگان و انسانها و همه صاحبان شعور برای خدای متعال متواضعانه و در برابر فرمان او خاضع می باشند ، منتهی گروهی سجده و خضوعشان تنها جنبه تکوینی دارد یعنی در برابر قوانین عالم هستی و آفرینش خاضعند و چاره ای جز این خضوع و فرمانبری ندارند ولی گروهی علاوه بر سجده تکوینی سجده تشریعی نیز دارند یعنی با میل و اراده خود در برابر خداوند عالم سجده می کنند مثلاً همین که می بینیم جسم و جان آن ها تسلیم قوانین حیات و مرگ و نمو و رشد و سلامت و بسیاری مانند آن هاست این حالت تسلیم و خضوع در برابر قوانین آفرینش در حقیقت یک نوع سجود تکوینی است. و مقصود از سجود سایه ها سجده تشریعی نیست که در امثال نماز وجود دارد زیرا سایه ها از خود اراده و اختیار ندارند بلکه وابسته به قوانین تابش نیز می باشند و بنابراین سجده آن ها تکوینی بوده و معنای تسلیم در مقابل قوانین خلقت است پس سایه همین سایه معمولی است که ما می شناسیم و البته مقصود این نیست که همه موجودات آسمانی و زمین وجودشان مادی است و دارای سایه هستند بلکه تنها اشاره به آن دسته از موجوداتی است که سایه دارند مراجعه کنید به تفسیر نمونه جلد 10 صفحات 157-158