عيد نوروز
عيد نوروز

 

عيد نوروز:

در اين كه اسلام در برابر عيد نوروز چه موضعى دارد، ميان صاحب نظران گفتگوست. از برخى روايات اهمّيّت اين روز به عنوان يكى از روزهاى نجات امّت ها استفاده مى شود.

مرحوم «علاّمه مجلسى» در كتاب «زادالمعاد» مى گويد:

به سندهاى معتبر از «معلّى بن خنيس» نقل شده است كه در روز «نوروز» به محضر امام صادق(عليه السلام) شرفياب شدم. حضرت به من فرمود: آيا اين روز را مى شناسى؟ گفتم: فدايت شوم! اين روزى است كه ايرانيان آن را بزرگ مى شمارند، و در اين روز براى يكديگر هدايا مى فرستند. امام(عليه السلام) فرمود: اين تعظيم و بزرگداشت، به سبب امورى است كه از قديم بوده است كه اكنون تفسير و شرح آن را براى تو بازگو مى كنم. (به علاوه حوادث مطلوب ديگرى در اين روز اتفاق افتاده است).

سپس امام(عليه السلام) به طور مشروح اين امور را ذكر كرد; از جمله فرمود: نوروز، روزى است كه خداوند متعال، در آن روز، از ارواح بندگانش پيمان گرفت كه او را به يگانگى بپرستند و براى او شريكى قرار ندهند، و به پيغمبران و امامان معصوم(عليهم السلام) ايمان آورند.

اين روز، روزى است كه طوفان حضرت نوح(عليه السلام) فرونشست و كشتى آن حضرت بر كوه «جودى» قرار گرفت.

نوروز روزى است كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) بت هاى كافران قريش را در مكّه شكست و پيش از آن حضرت ابراهيم(عليه السلام) نيز، در اين روز بتهاى كافران را درهم شكست.

در اين روز، رسول خدا(صلى الله عليه وآله) به اصحاب خود امر كرد كه با على(عليه السلام) به عنوان اميرمؤمنان بيعت كنند (اشاره به اين است كه روز عيد غدير مصادف با نوروز بوده است).

نوروز، روزى است كه قائم آل محمّد(عليه السلام) ظاهر خواهد شد.

آنگاه فرمود: هيچ روز نوروزى نيست مگر آن كه ما در آن روز انتظار فرج مى كشيم; زيرا از روزهاى ما و شيعيان ما است. آن روز را، مردم عجم حفظ كردند و حرمت آن را نگه داشتند، ولى شما مردم عرب آن را ضايع ساختيد.(2) (آنگاه امام اعمالى را براى اين روز بيان فرمودند كه ذكر خواهد شد).

ولى چون شخص «معلّى بن خنيس» از نظر علماى رجال زير سؤال است تكيه بر اين روايت آسان نيست.

امّا با توجه به اينكه، عيد نوروز يك عيد طبيعى در جهان آفرينش است; فصل زمستان پايان مى گيرد، بهار همراه با حيات طبيعت به فرمان خدا شروع مى شود، شكوفه ها و برگها و گلها بر شاخسار درختان آشكار مى گردد و نشاط و جنبش و حركت در تمام عالم حيات آغاز مى شود، همگام و همراه شدن با اين پديده عالمِ آفرينش، همگامى با سنّت هاى الهى است.

اعمال عيد نوروز:

مرحوم «علاّمه مجلسى» در كتاب «زادالمعاد» آورده است كه امام صادق(عليه السلام) براى نوروز، اعمالى را به معلّى بن خنيس آموخت و به او فرمود:

چون روز نوروز شود، غسل كن و بهترين لباس هاى خود را بپوش و خود را كاملاً خوشبو كن (و اگر توانستى) آن روز را روزه بدار و پس از نمازهاى ظهر و عصر و انجام نافله هاى آن، چهار ركعت نماز بخوان (هر دو ركعت به يك سلام) و در ركعت اوّل بعد از سوره حمد، ده مرتبه سوره إنّا أنزلناه را بخوان و در ركعت دوم بعد از سوره حمد ده مرتبه سوره قُل يا أيّها الكافرون را; در ركعت سوم بعد از سوره حمد ده مرتبه سوره قل هو الله را بخوان و در ركعت چهارم بعد از سوره حمد، ده مرتبه سوره هاى قُل أعوذ بِرَبِّ الْفَلَق و قُل أعُوذ بِرَبِّ النّاس را بخوان. بعد از نماز به سجده شكر برو، و اين دعا را بخوان:

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد الاَْوْصِيآءِ الْمَرْضِيِّينَ، وَعَلى جَمِيعِ

خدايا درود فرست بر محمّد و آل محمّد آن اوصياى پسنديده و بر همه پيمبران

اَنْبِيآئِكَ وَرُسُلِكَ بِاَفْضَلِ صَلَواتِكَ، وَبارِكْ عَلَيْهِمْ بِاَفْضَلِ بَرَكاتِكَ،

و رسولانت به بهترين درودها و بركت ده بر ايشان به بهترين بركتهايت

وَصَلِّ عَلى اَرْواحِهِمْ وَاَجْسادِهِمْ، اَللّـهُمَّ بارِكْ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد،

و درود فرست بر ارواح و اجسادشان خدايا بركت ده بر محمّد و آل محمّد

وَبارِكْ لَنا فى يَوْمِنا هذَا، اَلَّذى فَضَّلْتَهُ وَكَرَّمْتَهُ وَشَرَّفْتَهُ وَعَظَّمْتَ خَطَرَهُ،

و بركت ده به ما در اين روز كه آن را برترى داده و گراميش كرده و شرافتش دادى و مقامش را بزرگ كردى

اَللّـهُمَّ بارِكْ لى فيـما اَنْعَمْتَ بِهِ عَلَىَّ، حَتّى لا اَشْكُرَ اَحَداً غَيْرَكَ، وَوَسِّعْ

خدايا بركت ده به من در آنچه به من تفضل كرده اى بد انسان كه هيچ كس را جز تو سپاس نگذارم و روزيم را وسيع گردان

عَلَىَّ فى رِزْقِى، يا ذَا الْجَلالِ وَالاِْكْرامِ، اَللّهُمَّ ما غابَ عَنّى فَلا يَغيبَنَّ

اى صاحب جلالت و بزرگوارى خدايا هر چه از من پنهان شده مبادا كمك و نگهدارى تو از من پنهان شود

عَنّى عَوْنُكَ وَحِفْظُكَ، وَما فَقَدْتُ مِنْ شَىْء، فَلا تُفْقِدْنِى عَوْنَكَ عَلَيْهِ،

و هر چه را گم كرده ام مبادا يارى خويش را بر آن از من گم كنى تا خود را به

حَتّى لا اَتَكَلَّفَ ما لا اَحْتاجُ اِلَيْهِ، يا ذَاالْجَلالِ وَالاِْكْرامِ.(1)

زحمت نيندازم درباره آنچه را بدان نيازمند نيستم اى صاحب جلالت و بزرگوارى.

همچنين در برخى از كتب شده است كه در وقت تحويل سال اين دعا را كه مضمون خوب و سازنده اى دارد، بخوانند:

يا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الاَْبْصارِ، يا مُدَبِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ، يا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ

اى كسى كه تحوّل دل ها و گردش چشم ها در دست توست. اى تدبير كننده شب و روز و اى تغيير دهنده سال و

وَالاَْحْوالِ، حَوِّلْ حالَنا إلى اَحْسَنِ الْحالِ.(2)

حال; حال ما را به بهترين حال، تغيير ده!

مرحوم «علاّمه مجلسى» مى افزايد: بعضى روايت كرده اند كه اين دعا را نيز، در روز نوروز، به عدد ايّام سال بخواند:

اَللّهُمَّ هذِهِ سَنَةٌ جَديدَةٌ، و اَنْتَ مَلِكُ قَديم، اَسْألُكَ خَيْرَها وَ خَيْرَ ما

خداوندا! اين سال نوى است و تو سلطان قديمى; از تو خير آن و خير آنچه در آن است را

فيها، وَ أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّها وَ شَرِّ ما فيها، وَ اَسْتَكْفيكَ مَؤُونَتَها وَ شُغْلَها،

مى خواهم و به تو از شرّ آن و شرّ آنچه در آن است، پناه مى برم و حلّ مشكلات آن را از تو مى خواهم

يا ذَاالْجَلالِ وَ الاِْكْرامِ.(3)

اى ذوالجلال و الاكرام.

البتّه اگر نتواند به اين مقدار بخواند به هر مقدار كه بتواند به قصد قربت مطلقه بخواند، خوب است.

همچنين مى توان دعايى كه در اوّل ماه رمضان خوانده می شود را در اوّل سال شمسى به قصد قربت مطلقه خواند.

 


 

1. زادالمعاد، صفحه 530.
2. زاد المعاد، صفحه 531.
3. همان مدرك.

ارتباط با ما
[کد امنیتی جدید]
چندرسانه‌ای