بسم الله الرحمن الرحيم
استاد گرامي، سلام عليكم ورحمه الله وبركاته
فاصله بين غيبت، گلايه و انتقاد چيست؟ ملاك تشخيص آنها چيست؟
ممكن است از كسي دلخور باشيم و گفتن مطلب به صورت رودررو سخت باشد و يا باعث كدورت شود و يا دسترسي به آن شخص راحت نباشد. بنابراين به فردي ديگر مي گوييم تا او گوشزد نمايد. مثلا دلخوري از خانواده همسر و گلايه از آنها پيش وي و يا در مناسبات اداري گلايه كردن پيش مافوق. آيا اين نوع گلايه غيبت محسوب نمي شود؟
بعضي مواقع در مناسبات كاري ممكن است چند نفر كارمند به رفتار شخص يا قسمتي از اداره انتقاد داشته باشند. بنابراين در محافل چند نفره در اين خصوص زبان به انتقاد و اعتراض مي گشايند. همينگونه است انتقاد دانشجويان نسبت به استاد يا انتقاد مردم به مسئولين. آيا اين انتقاد غيبت به حساب نمي آيد؟
با تشكر

حجت الاسلام و المسلمین جاودان فرمودند:
سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
غیبت این است که عیب برادر و خواهر مومنی را در پشت سر او بگوئی عیبی که مخفی بوده و کسی از آن خبر نداشته است.
چنین کاری را برای عیبجویی باشد یا برای گله یا بعنوان انتقاد فرق نمی کند.
مهم اینست که عیب مخفی یک مسلمان و مومن را برای کسانی که آن را نمی دانند بگوئید و آشکار کنید.
پس عنوانی که برای آن این سخن گفته می شود و این سر فاش می گردد مهم نیست.
بنابراین اگر مسئله مورد بحث عیبی آشکار است مثلاً حرفی است که در جمع مردم گفته شده است دیگر غیبت نیست.
البته فتوای مرحوم آیت الله بهجت رضوان الله علیه این بود که از عیب آشکار اگر بقصد عیبجوئی سخن بگوئی، از سر دشمنی و برای تخریب یا از روی حسادت و امثال اینها باز غیبت است.
پس اگر برای حل مشکل آن را بکسی می گوئی مانعی ندارد.
تو نمی خواهی او را خراب کنی بلکه می خواهی از راهی او را اصلاح کنی یا با گفتن به مسئول می خواهی او راهی برای حل پیدا کند و عیب برطرف بشود مانعی ندارد.